LIMIT TRANSAKCJI GOTÓWKOWYCH

LIMIT TRANSAKCJI GOTÓWKOWYCH

Ograniczenia transakcji gotówkowych

Rozpoczynający się 2017 rok przynosi kolejne zmiany w przepisach regulujących prowadzenie działalności gospodarczej, m. in. w zakresie dokonywania płatności gotówkowych.

Jedna z ważniejszych zmian, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku, o której warto wiedzieć i pamiętać dotyczy przepisów nakładających obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy. Wprowadziła ją ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Poz. 780).

 

Wysokość limitu

Do końca 2016 roku przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, ze zm.) nakładały obowiązek posługiwania się rachunkiem bankowym lub rachunkiem w SKOK w przypadku transakcji realizowanych pomiędzy przedsiębiorcami, jeżeli jej jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekraczała równowartość 15 000 euro.

Od 1 stycznia 2017 roku ten graniczny poziom jednorazowej wartości transakcji został drastycznie obniżony i wynosi 15 000 zł. Jednocześnie wymóg posługiwania się rachunkiem bankowym lub rachunkiem w SKOK został zastąpiony i rozszerzony do kategorii rachunku płatniczego (np. umożliwienie płatności online).

 

Ograniczenie zaliczenia do kosztu

Powyższa zmiana nie jest jednak jedyną zmianą związaną z ograniczeniami w zakresie dokonywania płatności gotówkowych wprowadzoną wspomnianą ustawą. Do niedawna panowało przekonanie o braku jakichkolwiek bezpośrednich sankcji związanych z nieprzestrzeganiem nakazu dokonywania płatności pomiędzy przedsiębiorcami w formie bezgotówkowej. Sytuacja ta uległa radykalnej zmianie od 1 stycznia 2017 roku za sprawą przepisów wprowadzonych do ustaw o podatku dochodowym.

Przez dodanie odpowiednio art. 22p do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 15d do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzone zostało dodatkowe ograniczenie prawa do zaliczenia części poniesionych kosztów do kosztów uzyskania przychodów. Ograniczenie dotyczy tej części kosztu, której płatność została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego podatnika prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą. Przy czym ograniczenie to odnosi się tylko do kosztów powstałych w wyniku zawarcia transakcji określonych w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, to znaczy tych, których jednorazowa wartość przekracza równowartość 15 000 zł.

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji o wartości powyżej 15 000 zł została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnik zobowiązany jest do:

  • zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów albo
  • w przypadku braku takiej możliwości, do zwiększenia przychodów

– w miesiącu, w którym płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego została dokonana.

Zasady te mają odpowiednio zastosowanie do nabycia lub wytworzenia środków trwałych, nabycia wartości niematerialnych i prawnych oraz płatności dokonywanych po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej lub po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną.

 

Rejestrowanie transakcji

Warto w tym miejscu wspomnieć też o innym obowiązku związanym z realizacją transakcji o wartości przekraczającej równowartość 15 000 euro. Wynika on z przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U.2016.299). Chodzi o obowiązek rejestrowania transakcji, których równowartość przekracza 15 000 euro przez tzw. instytucje obowiązane. Dotyczy to również transakcji przeprowadzanych za pomocą więcej niż jednej operacji, jeżeli okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone z zamiarem uniknięcia obowiązku rejestracji. Obowiązkowi rejestracji podlegają również transakcje bez względu na ich wartość i charakter, jeżeli okoliczności wskazują, że mogą one mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. Instytucje obowiązane przekazują ponadto zgromadzone informacje o zarejestrowanych transakcjach Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej.

Przy czym instytucjami obowiązanymi są nie tylko takie specyficzne podmioty, jak banki, ubezpieczyciele, fundusze inwestycyjne, itp. Są nimi również przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przyjmujący płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 15 000 euro. Dotyczy to także przypadków, gdy należność za określony towar jest dokonywana w drodze więcej niż jednej operacji.